In de driedelige journalistieke serie ‘De kanarie in de kolenmijn’, reist Hanneke Groenteman naar grote steden die van oudsher bevolkt worden door Joodse gemeenschappen in Engeland, Frankrijk en Nederland. Waarom voelen Joden zich er niet meer veilig? Hanneke neemt ons mee door heden en verleden en onderzoekt of de metafoor voor de Joden – De kanarie in de kolenmijn – klopt.
‘De kanarie in de kolenmijn’, vanaf zondag 4 december om 19:20 op NPO2
Joden worden ‘De kanarie in de kolenmijn’ genoemd. Mijnwerkers namen kanaries als een waarschuwingssysteem mee de mijnen in. Giftige gassen zoals koolstofmonoxide en methaan doodden de vogels voordat de mijnwerkers hierdoor werden verrast. Wanneer de kanaries stopten met zingen, was dat een waarschuwing voor de mannen om snel de mijn te verlaten.
Barometer
Waarom wordt deze metafoor gebruikt voor de Joodse gemeenschap? Aan de basis ligt het besef dat wat er met de Joden gebeurt, mogelijk ook anderen zal overkomen. Is dit realiteit? Hanneke Groenteman peilt in deze serie of de Europese kernwaarden, die van verbondenheid, tolerantie, solidariteit en vrijheid, nog steeds gelden. Is antisemitisme daadwerkelijk toegenomen, of is het een gevoel van onbehagen dat mogelijk ook andere bevolkingsgroepen ervaren?
Hanneke Groenteman
Als peuter tijdens de Tweede Wereldoorlog dook Hanneke vanwege haar Joodse achtergrond onder bij Christelijke pleegouders. Deze levensbepalende gebeurtenis uit haar verleden neemt ze mee in haar zoektocht. Steeds vaker voelt ze zich persoonlijk geraakt als het gaat over antisemitisme. En ze vraagt zich af of het antisemitisme daadwerkelijk toeneemt, of dat het enkel haar persoonlijk gevoel is wat haar zorgen baart.
Nederland
In de aflevering over Nederland zijn er ontmoetingen met onder andere Evelien Gans (antisemitismedeskundige), Max van Weezel (journalist) en Annemarie van de Weert (journalist en wetenschapper). Met onderwijzeres Trudy Coenen spreekt Hanneke Groenteman over polarisatie en extreme meningen in de klas, terwijl opperrabbijn Jacobs uit de doeken doet hoe hij het veranderend klimaat in zijn woonomgeving beleeft. In het Amsterdamse Buitenveldert en Geuzenveld vraagt Hanneke tot slot de meningen van jongeren op straat.
De kanarie in de kolenmijn wordt in opdracht van de Joodse redactie van de EO geproduceerd door Eye2Eye Media.
Evangelische Omroep
Evangelische Omroep
27-10-2016
Samenleving
https://www.eo.nl