Fipronil affaire: pluimveehouders dupe van NVWA volgens SGP

Bijna 200 pluimveebedrijven zijn hard getroffen door de fipronil affaire. Op deze bedrijven bleek door Chickfriend dit verboden middel tegen bloedluis toegepast te zijn. De bedrijven werden geblokkeerd. Eieren zijn uit de handel gehaald.

Bij 58 bedrijven zijn te hoge gehaltes fipronil geconstateerd. Deze bedrijven zitten nog steeds op slot. De schadepost voor de getroffen bedrijven is hoog. De sector rekent op een financiële schade van 150 tot 300 miljoen euro. SGP-Kamerlid Elbert Dijkgraaf: “Dit hakt erin. Ondernemers vragen zich af of ze nog wel door kunnen gaan. Ik wens alle getroffen ondernemers en hun gezinnen wijsheid en sterkte toe.”

De SGP hekelt de inzet van de NVWA. De inspectieautoriteit wist eind juni al van de betrokkenheid van Chickfriend. De sector werd echter pas eind juli geïnformeerd, zodat in de maand juli nog stallen met fipronil zijn behandeld en jonge hennen in eerder behandelde stallen zijn gezet. Verder adviseerde een topman van de NVWA om geen eieren meer te eten, terwijl het overgrote deel van de Nederlandse eieren gewoon veilig was. De SGP heeft vandaag onderstaande Kamervragen ingediend.

De SGP vindt dat de getroffen ondernemers niet aan hun lot overgelaten mogen worden. Dijkgraaf: “Ik heb de staatssecretaris gevraagd welke mogelijkheden hij ziet om bedrijven die in de problemen komen een financiële steun in de rug te bieden.”

Inbreng SGP voor het schriftelijk overleg over de fipronil affaire in de pluimveehouderij

De leden van de SGP-fractie hebben kennisgenomen van de stand van zaken met betrekking tot de fipronil affaire en de inzet van de regering hieromtrent. Zij hebben enkele vragen, onder meer over het optreden van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) en de gevolgen voor de getroffen pluimveebedrijven.

Op 19 juni jl. heeft de NVWA al een eerste signaal gekregen van het Belgische Federale Agentschap voor de veiligheid van de voedselketen (FAVV). Op 28 juni jl. kwam al het verzoek om onderzoek te doen bij Chickfriend. Na die datum hebben verschillende bedrijven het genoemde bedrijf nog ingeschakeld dan wel nieuwe hennen in eerder door Chickfriend behandelde stallen gezet. De leden van de SGP-fractie vragen zich af waarom de NVWA niet sneller heeft opgetreden. Kan de staatssecretaris precies aangeven wanneer de NVWA welke informatie kreeg, welke stappen daarna gezet zijn en op welke momenten de betrokken ministeries en bewindslieden geïnformeerd werden? Wanneer was bekend dat Chickfriend leverancier van het bloedluismiddel met fipronil was? Waarom konden de activiteiten van Chickfriend niet eerder stilgelegd worden? Waarom heeft de NVWA richting de sector pas op 22 juli de eerste actie ondernomen?

De leden van de SGP-fractie vinden het van groot belang dat niet besmette locaties en stallen van geblokkeerde bedrijven zo snel mogelijk vrijgegeven worden. Zetten de staatssecretaris en de NVWA zich hiervoor in?

Het heeft enige tijd geduurd voordat geblokkeerde bedrijven bemonsterd, getest en al dan niet vrijgegeven werden. De leden van de SGP-fractie vragen zich af of dit niet sneller had gekund. Kan de staatssecretaris inzicht geven in de capaciteit die beschikbaar was voor bemonstering en voor monsteranalyse? Had meer capaciteit ingezet kunnen worden?

Een NVWA-topman heeft het eten van eieren vorige week publiekelijk afgeraden. De leden van de SGP-fractie constateren dat deze uitspraak voor grote onrust heeft gezorgd en de pluimveehouderij onnodig verder in de problemen gebracht, terwijl de uitspraak met het oog op de volksgezondheid absoluut niet nodig was geweest. Temeer daar de NVWA door de publicatie van de eicodes consumenten al voldoende handvaten had gegeven. Hoe waardeert de staatssecretaris de genoemde uitspraak? Waar was de genoemde uitspraak op gebaseerd? Wat gaat de staatssecretaris doen om dergelijke onzorgvuldige communicatie aan te pakken en te voorkomen?

De NVWA publiceert niet alleen de eicodes van eieren met gehaltes boven het MRL-niveau en het ADI-niveau voor kinderen, maar ook de eicodes van eieren met gehaltes onder het MRL- en ADI-niveau. Waarom worden ook de laatste eicodes gepubliceerd? Wordt de onrust over eieren hiermee niet onnodig versterkt?

De NVWA heeft de lijsten van geblokkeerde bedrijven ter beschikking gesteld aan de Federatie van Nederlandse Levensmiddelenindustrie en het Centraal Bureau Levensmiddelenhandel. Waarom heeft de NVWA dit niet beperkt tot de bedrijven die eieren met te hoge gehaltes fipronil hadden?

Is de veronderstelling juist dat alle eieren van bedrijven die gebruikt gemaakt hebben van het middel fipronil, dus ook eieren van bedrijven met positieve gehaltes onder het MRL-niveau, teruggehaald zijn of worden uit de voedselketen? De leden van de SGP-fractie hebben begrepen dat in België geen sprake is van een recall voor eieren van bedrijven met positieve gehaltes onder het MRL-niveau. Is hier sprake van een verschil in aanpak?

Het bedrijf Chickfriend deed zich voor als een IKB-gecertificeerd bedrijf. Dat blijkt echter niet het geval te zijn voor het onderdeel bloedluisbestrijding. Dit is in het kader van het IKB Ei niet opgemerkt. Hoe waardeert de staatssecretaris de rol van IKB Ei?

Verschillende Duitse supermarktketens kopen geen Nederlandse eieren meer of dreigen daarmee, terwijl een groot deel van de Nederlandse eieren geen fipronil bevat. Is de staatssecretaris bereid contact op te nemen met deze supermarktketens om te werken aan een oplossing? Gaat de NVWA er alles aan doen om duidelijk te communiceren, onnodige verwarring te voorkomen en eventuele risico’s niet groter te maken dan ze zijn?

Supermarktketens dreigen de kosten die zij gemaakt hebben voor het leeghalen van de schappen door te berekenen aan hun leveranciers. Kan de staatssecretaris een indicatie geven van deze kosten?

Voor verschillende pluimveebedrijven dreigt faillissement, terwijl ze in hun ogen te goeder trouw hebben gehandeld en de NVWA in ieder geval qua communicatie de kwestie onnodig verergerd heeft. De huidige fipronil affaire komt bovenop de vogelgriepuitbraak van een half jaar geleden en tikt daarom extra hard aan. Welke mogelijkheden ziet de staatssecretaris om getroffen bedrijven die in grote problemen komen een financiële steun in de rug te bieden dan wel deze bedrijven op andere wijze te ondersteunen?