Het coronavirus: leren van mieren

In deze moeilijke tijden waarin het Corona virus onze samenleving ontwricht kunnen we leren van de mier. Hoe we omgaan met de samenleving, onze functies en taken, maar ook met elkaar. Het draait niet meer alleen om het individu, maar vooral ook om het collectief. Mieren geven dit voorbeeld in ultieme zin. Ze geven hun eigen leven voor de kolonie, mieren zijn helden!

Jan-Peter Oudenampsen, oprichter van Mierenboerderij, gelooft dat mieren door God bedacht en gemaakt zijn om van te leren. Zoals Spreuken 6:6 zegt: Ga tot de mieren, onderzoek hoe ze werken en word wijs’.

In de volgende video legt Jan-Peter uit waarom mieren zo’n mooi voorbeeld voor ons zijn, juist ook in deze tijd.

Een ‘Mierenboerderij’ is een naam voor de opstelling waarin je mieren kunt bekijken. De hobby om mieren te houden begint met het kweken van mieren in een reageerbuisje. Daarin zit de koningin met broed. Na verloop van tijd komt het broed uit en zie je kleine miertjes tevoorschijn komen, werksters.

Ik werd als kind altijd meegenomen door mijn opa naar het dierenpark in Emmen. Dan stond ik vaak wat langer dan bij andere dieren voor de kas met bladsnijdersmieren. Je ziet ze dan lopen door buisjes van het ene nestdeel naar het andere. Ik heb daar altijd fascinatie voor gehad fantastisch! Ik heb er vaak naar gekeken en me afgevraagd; hoe werkt dat eigenlijk met al die mieren.

Ik heb daar altijd fascinatie voor gehad

fantastisch! Ik heb er vaak naar gekeken

en me afgevraagd; hoe werkt dat eigenlijk

met al die mieren.

In 2009 was ik een beetje klaar met m’n aquarium met vissen. Ik dacht: “er moet toch iets leukers zijn om naar te kijken dan naar een paar vissen die wat rondjes zwemmen. Ze zijn prachtig hoor, maar is er niet iets te verzinnen dat interessanter is. En zo is het idee ontstaan om te kijken of het mogelijk is om mieren in huis te houden. En hoe doe je dat op een leuke manier.

Wat is dan zo fascinerend aan die beestjes?

Ik vind het boeiend om te kijken hoe mieren werken, hoe een kolonie groeit. Hoe ontwikkelt een kolonie zich precies en als het dan groter wordt, hoe werkt dan de samenwerking tussen zoveel mieren? Dat is best wonderlijk. Mieren zijn heel uniek in de manier waarop ze samenwerken. Daar kunnen we als mensen veel van leren. En daar kun je heel gefascineerd door raken. Er zijn veel voorbeelden te vinden waarbij de mieren op wonderlijke wijze samenwerken. Zo brengen ze de dode mieren altijd naar een plek zo ver mogelijk van het nest vandaan. En dat gebeurt heel ordelijk en systematisch, het lijkt er zelfs op de sommige mieren daar toezicht op houden en dit organiseren. Ook zie je bij oogstmieren bijvoorbeeld dat de mieren zorgvuldig voorraden aanleggen van zaden, die worden op aparte plekken opgeslagen en de zaden worden zelfs op grootte gesorteerd in hun magazijn. Er zit een enorme intelligentie achter en het is heel interessant om dit zo in je kamer te zien gebeuren.

Op het moment dat er gevaar is, dan gaan

alle mieren samen het gevaar tegemoet.

Ze strijden niet alleen maar altijd samen.

Mieren zijn een voorbeeld voor ons in de manier waarop ze samenwerken in het gewone leven maar ook in een kerk of een gemeente.

Je leert van de manier waarop ze met elkaar samenleven. Op het moment dat er gevaar is, dan gaan alle mieren samen het gevaar tegemoet. Ze strijden niet alleen maar altijd samen. Ze denken na over seizoenen en verzamelen hun voorraden op verschillende plekken en sorteren het op verschillende grootte en soorten. In de zomer verzamelen ze heel actief zaden, in de winter hebben ze ruim voldoende te eten. En wat heel bijzonder is: een mier is nooit op zichzelf gericht. Een mier heeft verschillende magen. De maag waar het voedsel binnenkomt heet de sociale maag. En vandaar uit wordt de kolonie gevoed. Een mier haalt voeding op van buiten, niet voor zichzelf, maar voor de hele kolonie. Als we dat als mensen zouden doen, en we zouden alles verdelen wat we hebben verzameld, dan zou er ruim voldoende zijn voor iedereen.

In mieren zit dus een ingebouwde intelligentie waar we als mensen veel van kunnen leren.

De focus ligt op het geheel en niet op het individu, terwijl het in de maatschappij eigenlijk alleen draait om onszelf en om de vraag hoe kunnen wij het leven zo prettig en comfortabel mogelijk leven. Het is heel mooi om een keer het omgekeerde te zien. En er zijn natuurlijk en gelukkig ook veel voorbeelden van mensen die het omgekeerde doen. Maar mieren doen het alleen maar omgekeerd. Een ultiem voorbeeld hoe we samen zouden kunnen leven.

Koning Salomo geeft in Spreuken aan: Ga tot de mieren gij luiaard, kijk hoe ze werken en word wijs. Nu wil dat niet zeggen dat we allemaal luiaards zijn maar je kunt je wel afvragen met welke dingen je in het leven bezig bent. Misschien zijn we soms een beetje lui in ons geloof, in onze gerichtheid naar God. Verderop staat dan in Spreuken De mieren – een groot volk van diertjes zonder kracht, maar toch verzamelen ze in de zomer eten voor de hele winter.

De mieren – een groot volk van diertjes

zonder kracht, maar toch verzamelen ze

in de zomer eten voor de hele winter.

Waarschijnlijk heeft Salomo het over de oogstmier. Kennelijk heeft Koning Salomo ook op z’n knieën op de grond gekeken naar deze bijzondere dieren en heeft hij zich afgevraagd: Hoe doen die mieren dat… met als doel om daar wijs van te worden terwijl God hem al zoveel wijsheid had gegeven. Met de kennis en de mogelijkheden van vandaag kunnen we nog veel meer zien en ontdekken van de werkwijzen van de mieren dan Salomo destijds kon. We kunnen meten en testen en onderzoeken van over de hele wereld lezen. Zijn advies is kort gezegd: Kijk naar de mier en dan ontdek je waar je echt mee bezig moet zijn in het leven.

En het blijft bijzonder dat een mier zichzelf opoffert voor de groep.

Dat is in de dierenwereld heel ongewoon. Mieren zijn gericht op het volk om zich heen, niet op zichzelf. Een andere parallel zou je kunnen zien met de Bijbel als je kijkt naar de bruidsvlucht. De koninginnen vliegen massaal in lucht in en worden bevrucht door het mannetje. Het mannetje sterft daarna en de koningin gaat terug naar de aarde. Dan graaft ze een gat in de grond. En in de eerste drie dagen leggen ze daar de eitjes van waaruit een nieuwe kolonie groeit.

Je kunt natuurlijk niet alles evenredig

doortrekken naar de Bijbel.

Je kunt natuurlijk niet alles evenredig doortrekken naar de Bijbel maar er is wel een heel frappante gelijkenis met het ontstaan van het koninkrijk van God te zien. De Here Jezus werd boven de aarde verheven en stierf en na drie dagen kwam hij weer tot leven.

Verder zou je kunnen kijken naar de eerste discipelen, hoe leefden die met elkaar. Zij brachten alles wat ze hadden bij elkaar en van daaruit begonnen ze de kerk, de gemeente… het koninkrijk. En dat is wat de mieren ook doen, samen delen en samen leven.

Het is ook mooi als je leert om dingen te delen, als je je bezittingen met anderen kunt delen heb je daar zelf uiteindelijk meer plezier van.

Deze principes kun je ook in je relaties, in je huwelijk of op je werk toepassen. Heel snel neig je ernaar om de focus op jezelf te richten en te kijken hoe je het allemaal het best voor elkaar krijgt (voor jezelf). Terwijl de eerste focus zou kunnen zijn: waarmee kan ik iemand anders helpen en wat kan ik voor een ander doen.

En misschien wil God ons door de mieren

iets duidelijk maken, net zoals Salomo ons

daar al jaren terug op wijst.

Zo kun je in een mierenkolonie iets terug zien van Gods Koninkrijk, van Zijn wijsheid. En misschien wil God ons door de mieren iets duidelijk maken, net zoals Salomo ons daar al jaren terug op wijst.